AD AKTARMASI(Mürsel Mecaz)

24 04 2007

Bir sözü benzetme amacı gütmeden bir başka söz yerine kullanmaktır.Bunda, parça söylenip bütün, genel söylenip özel çağrıştırılabilir.
“Biz hilale şan arayan gemicileriz.”
dizelerinde “hilal” sözü bayrak yerine kullanılmıştır.
“Bu derste Fikret’i okuyacağız.”
sözünde “Fikret” sözü Fikret’in şiirleri anlamında kullanılmıştır.
 

Sözcüklerin yeni anlamlar yüklenmesinde bir etken de ad aktarmasıdır. Örnek :“Sinema” için “beyaz perde”“seçime katılmak” yerine “sandık başına gitmek” 

Ad aktarması şu ilişkiler çerçevesinde kurulabilir :Sanatçı verilir, yapıtı anlatılır. Örnek : Yaşar Kemal’i lise yıllarımda okudum. (Yaşar Kemal’in romanlarını) 

İçteki varlık verilir, dışındaki anlatılır ya da dıştaki varlık verilir içindeki anlatılır. Örnek :    Haberi duyunca bütün ev ayağa kalktı.     (Evin içindeki insanlar)Ayağını çıkarmadan içeri girme.               (Ayakkabını) 

Parça verilir, bütün anlatılır ya da bütün verilir, parça anlatılır. Örnek : Bu acılı haberi ona hangi dil söyleyebilir?    (İnsan)Gemi Mersin’e yanaştı.                           (Mersin Limanı) 

Bir yer adı verilir, o yerde yaşayan insanlar anlatılır. Örnek : Bütün köy meydanda toplandı.                (köy halkı)Erzurum, Mustafa Kemal’e kucak açtı.       (Erzurum Halkı) 

Bir yön adı verilir, o yöndeki bölgeler ya da ülkeler anlatılmak istenir. Örnek :Batı bu duruma müdahale etmedi.            (Batı ülkeleri) 

Bir eşya adı verilir, onu kullananlar anlatılmak istenir. Örnek : Koştu, yokuş aşağı bir şapka.                 (İnsan)  

Soyut bir ad verilip, somut bir varlık anlatılır. Örnek : Bu sonucu Türk gençliğine armağan ediyorum.     (Genç insanlar)Gurbet çeken gönüller kuşatmıştı ocağı.             (insanlar)  

Sonuç verilir, bunun nedeni kastedilir. Örnek : Gökten sicim gibi bereket yağıyor. (bereket, sonuçtur, nedeni yağmur anlatılmıştır) 

 


İşlemler

Information

Yorum bırakın